Kambriyen patlaması evrimi çürütür mü?

Perşembe, 03 Aralık 2009

Yaklaşık 530 milyon yıl önce yeni türlerin kısa sayılabilecek bir sürede ortaya çıktığı ve Kambriyen Patlaması olarak adlandırılan dönem akıllı tasarımcılara göre evrim teorisinin geçersizliğini ortaya koyuyor

Charles Darwin'in, evrim teorisini ilk olarak formüle ettiği Türlerin Kökeni Üzerine kitabının basılmasının 150. yılında teori, hala bilimdışı itirazlar ile karşılaşıyor. Evrimi eleştiren seslerden en yüksek olanı, bitki ve hayvanlardaki pekçok yapının doğaüstü bir akıl tarafından hatasızca tasarlanmış olduğunu savunan ''akıllı tasarım''cıların. Son olarak TRT'de yayınlanan bir habere de konu olan yaradılışçıların en çok dile getirdiği safsatalara evrim teorisinin verdiği yanıtları bir yazı dizisi ile soL okurlarına sunuyoruz.

Safsata: Kambriyen patlaması yaratılışın kanıtıdır

Uzunca bir süre tek hücrelilerin var olduğu yeryüzü, günümüzden 530-540 milyon yıl önce çok hücreli canlıların varlığına tanık oluyor. Birçok yeni türün adeta patlama yaparak ortaya çıktığı ve bugün bildiğimiz canlılardaki organ uzmanlaşmanın ilk öğelerinin görüldüğü bu olaya, dünyanın içinde bulunduğu Kambriyen Dönemi'ne atfen Kambriyen Patlaması adı veriliyor. Akıllı tasarımcılar, bu ölçekte bir çeşitliliğin ancak akıllı bir özne aracılığıyla mümkün olabileceğini ve öncesinde fosil kayıtlarının bulunmadığını iddia ederek, evrim teorisinin bu dönemi açıklayamayacağını iddia ediyorlar. Nitekim, ABD patentli akıllı tasarım inancını ülkemizde yaygınlaştırma çalışmaları bilinen Harun Yahya, birçok eleştiriye maruz kalan Yaratılış Atlası isimli kitapta, "Kambriyen patlaması bir yaratıcının hareketinin kanıtıdır patlama ile aniden hiçlikten çok sayıda karmaşık yapı yaratılmıştır" görüşleriyle bu iddiayı desteklemeye çalışıyor.

Evrimcilerin cevabı

Akıllı tasarımcıların, kısa bir sürede daha önce olmayan türlerin ortaya çıkması dolayısıyla ancak bir yaratıcıyla açıklanabileceğini iddia ettikleri Kambriyen Patlaması, evrimciler tarafından evrim teorisinin zorlandığı değil aksine akıllı tasarımcıların komik duruma düştüğü bir dönem olarak tarif ediliyor.
Akıllı tasarımcıların dile getirdiği "kambriyen dönemi öncesinde fosil yoktur" görüşü evrimciler tarafından var olan fosil kayıtlarını görmezden geldiği için bilimdışı kabul ediliyor. Örneğin, Bilim ve Gelecek Dergisi kitaplığından çıkan Harun Yahya Safsatası ve Evrim Gerçeği kitabında, çok hücrelilere ait en eski fosil izlerinin kambriyen dönemden 140 milyon yıl önceye dayandığını, bunun dışında günümüzden 3,5 milyar yıl öncesinden kalan mikrofosillerin var olduğunu belirtiyor.

Görüşlerine daha önce yer verdiğimiz paleontolojist Don Prothero ise evrimbilimcilerin elinde bu döneme ait sayısız fosil kaydının bulunduğunu ve bu fosiller ile basit yapıların nasıl karmaşık yapılara evrildiğinin çok net bir şekilde görüldüğünü açıklıyor. Prothero, türlerin çeşitliliğini anlatmak için kullanılan patlama kelimesinin yanlış anlaşılmaması gerektiğini, sırf bu dönemin bile 10 milyon yıl sürdüğünü ve akıllı tasarımcıların esas yaratılışın neden bu kadar uzun sürdüğünü açıklayamacağını vurguluyor.

http://haber.sol.org.tr/bilim-teknoloji/kambriyen-patlamasi-evrimi-curutur-mu-haberi-21067

Kambriyen Patlaması

Yaklaşık 530 milyon yıl önce geniş bir hayvan çeşitliliği, Kambriyen patlaması olarak anılan bir olayla evrimsel sahneye yayıldı. Belki de 10 milyon yıl gibi kısa bir sürede deniz hayvanları, günümüzdeki gruplarda da gözlemlediğimiz çoğu temel vücut biçimlerine sahip olacak şekilde evrildi. Bu zamandan günümüze fosil olarak saklanmış organizmalar arasında, kabukluların ve deniz yıldızının, süngerlerin, yumuşakçaların, solucanların, kordalıların ve alglerin akrabaları vardır. Aşağıdaki resimde bu grupların Burgess Şisti'nden örneklerini inceleyebilirsiniz:

http://www.evrimianlamak.org/evrimwiki/images/c/ce/Evo101_52_5.gif

''Patlama'' mı?

''Patlama'' aslında biraz yanlış bir tabir olabilir. Kambriyen yaşamı göz açıp kapayıncaya kadar kısa bir sürede evrilmedi. Kambriyen dönemi öncesinde de milyonlarca yıllık evrim yaşanmıştır ve hayvan şubelerinin çoğu aslında Kambriyen öncesi dönemde birbirinden ayrılmıştır.

Yani, Kambriyen dönemi hayvanları ansızın ortaya çıkmadılar. Kambriyen öncesine ait fosiller gösteriyor ki, kabaca 575 milyon yıl önce okyanuslarda Edyakaranlar olarak bilinen garip bir hayvan topluluğu yaşamıştır. Edyakaranlarla ilgili fazla bir şey bilmesek de, bu grup Kambriyen patlamasında tanımladığımız soyların atalarını içermiş olabilir.

Kambriyen öncesi dönemde önemli ayrılmalar meydana gelmiştir.

http://www.evrimianlamak.org/evrimwiki/images/f/f1/Evo101ys_cambrian101_3_copy.gif

http://www.evrimianlamak.org/evrimwiki/images/d/dc/Evo101ys_cambrian101_2_copy.gif

http://www.evrimianlamak.org/e/Evrim_101Y:Kambriyen_patlamas%C4%B1

Zihnimiz pek çok doğru sandığımız ama gerçeklikle pek de ilintisi olmayan bir yığın ezberlerle doludur. Örnekse, siyasal devrim perspektifinin yakınından geçmeyen ''enternasyonalistler''(!) için ''solun vatanı yoktur, onun vatanı bütün dünyadır'' mottosudur. Yurdunu burjuvazşnin egemenliğinde olduğu için dışlayan bu enternasyonalist(!) zihin, vatan olarak bütün dünyayı kabullenir; sanki ''bütün dünya'' proletaryanın egemenliğinde, emperyalizmin yönetiminde değilmiş gibi. Zamanla bu yorumun yanlışlığı sanırım anlaşıldı ki, pek de bu şekilde kullanılmaz ve yorumlanmaz oldu. Tıpkı UKKTH konusunda Lenin cımbızlamalarının   tek başlarına Kürt sorununu aydınlatıcı ve anlamlandırıcı bir yanı varmış gibi değerlendirme ezberinin   artık bu haliyle kullanılmaması gibi.
Zaman gerçekten de bazı ezberlerin yanlışlığını düzeltici bir işlev görüyor sanırım.

Kambriyen konusunda da aynı ezberci yaklaşım ülkemiz forumlarında uzunca bir zaman geçerli ve kullanılabilir olmuştur. Denizel yaşamın Kambriyen döneminde sanki birdenbire çeşitlenmiş gibi bir özellik göstermesi evrim karşıtlarınca çoğu kez türlerin bir anda yaratıldığı şeklinde yorumlanmış, bu yorumlanma da yaratılış düşüncesini desteklediği iddia edilmiştir. Oysa bu iddianın doğru sayılabilecek ve savunulacak tek bir yanı yoktur.

Birincisi, Kambriyen döneminide ortaya çıkan canlılığın ''bir anda'' ortaya çıkmadığını biliyoruz. Kambriyen arkadaşımızın söylediği gibi yaklaşık 50-60 milyon yıl süren bir dönemdir ve çeşitlilik de bu süreçte gerçekleşir. Yani canlılardaki çeşitlilik öyle iddia edildiği gibi ''bir anda'' olmamıştır.

İkinci konu Kambriyen'de canlılığın çeşitlenmiş olması, kambriyen öncesinde de canlılığın olduğu anlamına gelir. Yani canlılık Kambriyen de birdenbire ve yoktan var haline gelmemiştir. Hem tek hücreli ve hem de çok hücreli canlılık kambriyen öncesinde vardı ve bu örnekler konusunda yeterince de fosil kayıtlar mevcuttur. Kambriyen'de fosil kayıtların çeşitliliği onların sert iskelet ve kabuk sistemlerine sahip olması ve ayrıca vücut yapılarının oksijen artışından ötürü büyümesinden ileri gelmiştir. Kanbriyen canlılığının öncesiyle doğrudan bir ilişkisi mevcuttur ve dahası canlılık dünyanın ilk oluşumundan 300-500 milyon yıl öncesine kadar takip edilebilmektedir.

Ve üçüncüsü, Kambriyen dönemi bir denizel çeşitliliktir. Ortaya çıkan canlılar tür değil filum özelliği gösterirler. Bu dönemde değil, türlerin tamamının ortaya çıkması, karalarda tek bir bitki ve hayvan canlılığı bile bulunmamaktadır. Canlılığın karalara taşınması Kambriyen sonrasında gerçekleşecektir.

Yaratılışı savunan bir arkadaşla tartışırken konu bir şekilde Kambriyen'e geldiğinde heyecanlanmış Kambriyen'in evrimi yanlışladığı algısıyla canlılığın ''bir anda'' ortaya çıktığından söz etmeye başlamıştı. Sadece bizim insanımıza özgü bir özellik midir, bilmiyorum, bilgi olmadan ya da çok eksik bilgiyle fikir üretmeye çalışmak; bu yanlışlığa düşmeye ne kadar da eğilimliyiz!

Bir de bir tartışmaya girerken aklımız fikrimiz karşımızdakini yanlışlamaya dönük bir tavır alıyoruz! İyi de, diyelim ki karşımızdakinin söylediklerini yanlışladık, öyle diyelim, peki bu durum otomatik olarak kendi söylediklerimizin kanıtı anlamına gelmez ki? Sadece evrim konusunda da değil, her konuda böyle. Elbbette karşı çıktığımız düşünceleri yanlışlamaya çalışmak hiç olmazsa kendi söyleyeceklerimize yer açmak açısından gerekli ama yeterli değil. Söylemeye çalıştıklarımızın hiç mi anlamı, tutarlılığı ve nesnellikle örtüşebilir olup olmadığıyla bir ilgisi yok?

Evrim artık yanlışlanamaz. O süreç geçti. Dünyanın yaşı yaklaşık 4.5 milyar yıl. İlk canlılığın tarihlenmesi dünyanın oluşumundan 700 yıl sonraya rastlıyor. Ortada ''ol'' denildiğinde olmuş bitmiş bir canlılık yok. Canlılığın görünür hale gelebilmesi için 3-3.5 milyar yıl geçmesi gerekiyor. Bu süreçte canlılık deniz ve okyanuslarda çeşitleniyor. Karalarda tek bir ot yok, tek bir canlı yok. Kambriyen sonrası karalara sıçrayan hayat bir şekilde yolunu buluyor ve günümüze kadar çeşitlilik yaşıyor. Bir yığın yok oluş süreçleri de ayrıca yaşanıyor. İnsanın ortaya çıkışı ise şunun şurasında 2 milyon yıl.

Bu bilgileri görmeden, kabul etmeden hiçbir düşünce üretilemez. İlle de yaratılış denilecekse, o konudaki iddiaların bu bilgilere rağmen ortaya atılması bilim dışı olmak demektir. Bir dönem Adnan Oktar'ın yaptığı gibi hem bilimi kabul eder görünüp hem de evrimi yanlışladık diyebilmek akıl dışılıktan başka bir şey değildir.

Biliyorum, inançlarımızla uyuşmadığı, inançlarımızı çürüttüğü algısıyla evrime karşı çıkılıyor. Hele bir de evrimi savunanların komünistler olduğu, ve komünist olduğu için evrimi savunup yaratılışı inkar ettikleri algısı var ki, bu da doğru değil. Komünistler bilimden yanadırlar bu doğru bilimin temeli de evrimdir, bu da doğru, ama bilimin ve evrimin sadece solcular, sosyalistler tarafından savunulduğu hiç doğru değil.

Bizim sorunumuz inançlarımızı bilimin içine gereksiz bir şekilde sokmaya çalışmamızdan kaynaklanıyor. Dünyaya ve toplumsal yaşama inançlarla değil akılla ve bilimle yaklaşmalıyız. Yine inanalım, inançlarımız inanç olarak kaldığı sürece hiçbir sakıncası da yoktur. Ama inançlarla, hurafeye dönmüş/döndürülmüş çeşit çeşit inandıklarımızla dünyayı da, hayatı da anlayabilmek ve yorumlayabilmek mümkün değildir.

Bu konuda büyük bir tutarsızlık da var. Evrim en genel anlamıyla maddenin değişim ve dönüşümüdür. Yani bir maddenin bir nitel durumdan başka bir nitel duruma geçmesi de (inorganik) evrime örnektir. Buna göre yaratılışı savunanlar, ve dolayısıyla biyolojik evrime inançlarına ters olduğu için karşı çıkanlar, bu inorganik evrime hiç karşı çıkmazlar. Dahası Big-Bang gibi baştan sona devasa bir evrimsel örneğe/sürece karşı çıkmadıkları gibi kendi inançlarının kanıtı gibi gördüklerinden savunurlar. Mantıklı bir yöntem mi bu? Atom altı parçacıklar halindeki madde milyonlarca, milyarlarca yılda değişe dönüşe galaksileri, yıldızları gezegenleri, okyanusları, atmosferi falancayı, filancayı ortaya çıkaracak, bunları yaparken fiziksel, kimyasal süreçler gerçekleşecek, ama biyo-kimyasal süreçler olmayacak, olamayacak!

Mümkün mü?

Sorun bilgiyi önemsememek ve bilgi edinmeden düşünce üretmeye çalışmaktan kaynaklanıyor.
İnançlarımız inanç olarak kalmalı...
Ama doğayı ve hayatı anlamamızın yolunun bilimden ve bilimsel anlayıştan geçtiğini içselleştirmeliyiz.
Evrim mi; bilimin temelidir ve tartışılır bir yanı da yoktur.
Evrim olmadan bilim olmaz.