Sosyalist hareket nasıl eşik atlayacak?-Özgür Savaşçıoğlu
Haziran Direnişi sonrasında Türkiye sosyalist hareketi önemli bir sancı yaşıyor. Sosyalistlerin eşik atlamasını olanaklı ve zorunlu kılan bir konjonktürle sosyalist hareketteki yerleşik siyaset yapma kalıpları arasındaki gerilim hala aşılmış değil.
Türkiye sosyalist hareketinde son dönemde yapılan tartışmalar da bu alanda yeterince yol alamadığımızı gösteriyor.
İçerisinden geçtiğimiz istikrarsız dönem, bize basit bir kuralı dayatıyor.
Türkiye sosyalist hareketinin küçülmemek için büyümesi gerekiyor.
Önümüzdeki döneme damgamızı vurmak için, alanımızı korumaya değil genişletmeye, alanımızı genişletmek için etkili siyaset yapmaya odaklanmalıyız.
Etkili siyaset derken sosyalist hareketin kendi alanını çeşitli önsel ayrıştırmalarla bağımsızlaştırmakla yetinmesini değil bağımsız siyasi hattıyla mevcut kriz dinamiklerinin içerisinden yürüyerek kendisine alan açmasını kastediyoruz.
*****
Türkiye'de Haziran Direnişi'nden beri devam eden istikrarsızlık durumu seçimlerden sonra değişmeyecek. Bu tarz istikrarsızlık dönemlerde 'küçük olsun benim olsun' diyerek 'bağımsız' alanını korumakla yetinenlerin siyasal bir aktör olmaktan çıkarak erimesi kaçınılmaz.
Bağımsız siyasi hat, tek başına düşünsel düzlemde yaratılamıyor. Mevcut gerilimlere ve toplumun geniş kesimlerini ilgilendiren taraflaşma başlıklarına müdahaleler içerisinde kendisini güçlendiriyor ve şekillendiriyor.
Toplumun geniş kesimlerini ilgilendiren siyasal taraflaşma başlıklarına müdahalede bulunmaksızın bağımsızlık kazanılabileceği yanılgısı ise solun bağımsız hareket kabiliyetini azaltıyor.
Sosyalistler etkili siyaset üretemedikçe, başka aktörlerin şekillendirdiği bir düzleme belirleyen değil belirlenen olarak eklemlenmek zorunda kalıyor.
*****
"Türkiye sosyalist hareketi henüz hazır değil, önce kendi özgücümüzü toparlayalım" türü argümanlar ise doğrusal bir gelişim çizgisinin olanaklı olduğu varsayımına dayanıyor.
Ancak, Türkiye'nin içerisinden geçtiği süreç, siyasal taraflaşma başlıklarında düşük profil sergileyen bir aktörün büyümesini imkansızlaştırıyor.
Sosyalist hareketin büyümesi için önümüze olanaklar sunan tablo, biz hazır olana kadar orada kalmayacak.
Bizim hamlesiz ve etkisiz kalmamız, aynı alanın başka aktörlerin müdahaleleriyle kapatılmasına olanak sağlıyor.
****
En önemli şansımız ise seçimlerin de mevcut siyasal ve ideolojik kriz konjonktüründen bir çıkış anlamına gelemeyecek oluşu.
Sosyalistlerin tarihsel bir olanağı heba etmemesi, Haziran Direnişi sonrasındaki Türkiye'nin ihtiyaçlarına yanıt üretebilecek ve bir yükseliş döneminin taşıyıcılığını üstlenebilecek bir sosyalist hareketin inşa sürecinin hızlandırılmasıyla mümkün.
Bağımsız siyasi hat, tek başına düşünsel düzlemde yaratılamıyor. Mevcut gerilimlere ve toplumun geniş kesimlerini ilgilendiren taraflaşma başlıklarına müdahaleler içerisinde kendisini güçlendiriyor ve şekillendiriyor.
Bağımsız siyasi hat tek başına düşünsel düzlemde yaratılamıyorsa seçimlerde CHP ve HDP'yi işaret etmekle mi yaratılacak? HTKP komünist bir parti olmaktan çıkıyor, yanlış bir yola girdiler ve sürekli saçmalamaya başladılar.
Türkiye sosyalizminin toplumsal bir güç olabilme konusunda uzun zamandır sorunlar yaşadığı çok açık. TKP'nin KP ve HTKP şeklinde ayrışmasının nedeni de -göründüğü kadarıyla- bu. Yazar bu konuda tespitte bulunmuş:
''Türkiye sosyalist hareketinin küçülmemek için büyümesi gerekiyor.
Önümüzdeki döneme damgamızı vurmak için, alanımızı korumaya değil genişletmeye, alanımızı genişletmek için etkili siyaset yapmaya odaklanmalıyız.
Etkili siyaset derken sosyalist hareketin kendi alanını çeşitli önsel ayrıştırmalarla bağımsızlaştırmakla yetinmesini değil bağımsız siyasi hattıyla mevcut kriz dinamiklerinin içerisinden yürüyerek kendisine alan açmasını kastediyoruz.''
Yanlış değil, Türkiye sosyalist hareketi sadece ideolojik alana kendini hapsederek toplumsal bir güç haline gelemez. Sistemin fay hatlarının içine girerek buradan kendine bir yol bulabilmesiyle bu sorunu aşacağı söylenebilir. Peki bu nasıl olacak? TKP'nin bu tespiti yapmadığını ve bu tespitin gereğini yerine getirmediğini söyleyebilmek mümkün mü? HTKP'nin tavrı bu noktada KP'den ayrılıyor. Peki ne yapılıyor? Bu sorunun toplumsal alandaki yanıtı ne?
Hem KP ve hem de HTKP sistemin kriz dinamikleri olarak siyasal-dinci gericiliği, kürt sorununu ve kapitalizmin sürekli kriz halini saptamışlardı. İkisi için de bu saptama geçerliliğini koruyor. HTKP ve dolayısıyla yazar, bu ''kriz dinamikleriyle'' nasıl bir beraberlikten yana ki, toplumsal güç olabilme konusundaki engellerin bertaraf edilebileceğini varsayıyor. Nasıl bir ''yürüyüş'' ile bu sorun halledilecek? Somutta hiç bir şey yok ortada. HTKP bu üç fay hattı için nasıl bir ''yürüyüş''ten söz ediyor? Aylardır somut hiç bir şey yok ortada. Toplumsal bir güç olabilmek için beş benzemezlere kapı aralamakla sorun çözülmüş olmuyor. Tersine bir komünist parti için sorun oluşmaya başlıyor. Türkiye'de devrim kürt emekçisi ile türk emekçisinin birlikteliğinden geçiyor saptaması TKP tarafından yapılmış bir saptamaydı. Burada da yeni bir şey yok. Siyasal ve gerici dincilik konusunda TKP neyi eksik yapmıştı? Sorun neydi? Hiç!
HTKP toplumsal bir güç olma yolunda beş benzemezin partiye doluşması ve örgüt yapısının iyice gevşetilmesini savunuyorsa yanılıyor. ÖDP örneği ortada.
HTKP kriz dinamikleriyle yürüyüşten kürt hareketiyle kol kola girmeyi kastediyorsa, yine yanılıyor. EMEP'in hali ortada.
HTKP'nin bunları savunmadığını da biliyorum. Ama öylesine heyecanlı bir ''kopuş'a imza atıldı ki, kopuşun gerekçeleri belli bir süreç içinde somutlaşmazsa, ki bu haliyle pek de somutlaşacak gibi görünmüyor, HTKP'nin yeni bir ayrışmaya ve çözülmeye uğrayacağını söylemek kahinlik olmayacaktır. Umarım yanılırız, umarım HTKP sosyalist solun toplumsal bir güç oluşturma konusundaki engelleri aşar.
Ama görünen ve yaşanılan pek umut verici gibi gözükmüyor.