Savaşın eşiğinde bir kent: Karkamış


BirGün, IŞİD’in kontrolündeki Cerablus’un karşısında bulunan ve nüfusun büyük bölümünü IŞİD’den kaçan halkın oluşturduğu Karkamış’ta neler yaşandığını aktarıyor


HÜSEYİN ŞİMŞEK

Amerika’nın, 98 kilometrelik sınırı Türkiye ile birlikte savunacağı yönündeki açıklamalarının ardından tüm gözlerin üzerine çevrildiği sınır kenti Karkamış'ta sessiz, ama tedirgin bir bekleyiş var.

IŞİD’in, Cerablus’ta hakimiyeti sağlamasıyla birlikte evlerini ve arazilerini bırakarak Karkamış’a kaçan Suriyeliler, ilçede nüfusun çoğunluğunu oluşturuyor. Cerablus’un en zengin aşiretlerinden biri olan Cidar aşireti üyeleri geçimlerini günübirlik işler yaparak ancak sağlayabiliyor. Aşiretin önde gelenleri, evlerini, tarlalarını, son model araçlarını IŞİD'e bırakarak Karkamış'a geldiklerini ve burada fıstık toplayarak geçinmeye çalıştıklarını anlatıyor.

Bayraklar kaldırılmış!
Cerablus ile sınırı oluşturan Karkamış Sınır Kapısı, âdeta terk edilmiş durumda. Sınırdan çıplak gözle görülebilen Cerablus'taki evlerin üzerindeki IŞİD bayrakları ise hava operasyonunda karargahların belli olmaması için kaldırılmış. Karkamış'a sığınan Suriyeliler, Cerablus'ta damların üzerinde dolaşan keskin nişancıların artık evlerin içine gizlenmeyi tercih ettiğini anlatıyor.

Savaşın izi ilkokulda
Sınır kapısının on metre gerisinde bulunan ve çatışmalarda çok sayıda merminin isabet ettiği Kocatepe İlköğretim Okulu’nun pencereleri sac levhalarla kapatılmış. Teneffüslerde okul bahçesine çıkan çocuklar sık sık sınırdaki tel örgülü bölgeye bakan tarafa gitmemeleri konusunda öğretmenleri tarafından uyarılıyor. Okulun duvarlarındaki mermi delikleri çatışmaların şiddetini gözler önüne seriyor.

Mezarlıklar paylaşılıyor
Karkamış halkı ile birlikte yaşamaya alışan Suriyeliler, hayatı, sadece sokaklarda, kahvehanelerde, pazar yerinde değil mezarlıklarda da paylaşıyor. Karkamış’ta hayatını kaybeden Suriyeliler ile yerel halkın mezarları da bir süredir yan yana.

Her gün izliyorlar
Cerablus’tan kaçarak, Karkamış’ta tutunma mücadelesi veren Suriyeli kadınların aylardır her gün Cerablus'un net olarak göründüğü bir düzlüğe gelerek evlerini ve tarlalarını izlediğini anlatan ilçe halkından Şahabettin Alçı şunları anlatıyor:
"Vatan özlemi çeken kadınlar sık sık Cerablus’u tam cepheden gören sınır hattına gelerek, bir zamanlar mutlu günlerinin geçtiği evlerini, ekip biçtikleri tarlalarını, hasat yaptıkları zeytin ve fıstık ağaçlarını nemli gözlerle izleyerek içlerindeki yurt hasretini bastırmaya çalışıyorlar."

Askeri hareketlilik
Yerel halkın 'Kale' olarak tabir ettiği ve yüksek bir tepeye konumlanan askeri üste hareketlilik göze çarpıyor. Zırhlı araçların sürekli sınır hattında devriye gezdiği bölgenin altındaki antik bölgedeki kazılar sona erdirilmiş, çoğunluğunu yabancıların oluşturduğu arkeologlar ülkelerine dönmüşler.

Gençler tedirgin
İlçede sürekli işi olmayan ve Suriyelilerin ucuz iş gücü olarak daha fazla tercih edilmesinden kaynaklı işsiz kalma süreleri uzayan Karkamışlı gençlerin duyduğu ‘rahatsızlık’ ilçede herkesçe biliniyor. Hemen karşılarında bulunan IŞİD’in varlığından da tedirginlik duyan gençler, IŞİD üyelerinin sınıra çok yakın yerlerde gruplar halinde dolaşmalarının, büyük patlamaların ve silah seslerinin kendilerini tedirgin ettiğini dile getiriyor.

"Objektif davranılsın"
Karkamış halkı, ilçelerinin yaygın ve uluslararası medyada her gün çatışmaların yaşandığı, IŞİD’in saldırılar düzenlediği, koalisyon uçaklarının sürekli sortiler yaptığı bir yer olarak anılmak istemediklerini söylüyor. Medyanın en küçük olayları dahi abarttığından yakınan yerel halk, kritik bir bölgede bulunan ilçeleriyle ilgili haber yapılırken objektif davranılmasını istiyor.

Derin sessizlik
Askeri yoğunluğun arttırılması, keşif faaliyetlerinin sürmesi ve Cerablus’a yerleşen IŞİD’le ilgili hareketliliğe karşın ilçede derin bir sessiz bekleyiş hakim. Halk, ertesi sabah uyandığında neler olacağını kestiremediğini anlatıyor. Süren bu bekleyişin izlerini, halkın gerilmiş yüz hatlarından anlamak mümkün. Sadece sokakta oynayan çocukların seslerinin duyulduğu Karkamış’ta ‘’sessiz ama tedirgin’’ bir bekleyiş hakim.


Birgün