Konu Tarihi: 03.03.2016- 12:48

---

Bomba ve sonrası
Aydemir Güler



Ankara’daki patlamayı Kürt ulusalcı liderliği özetle “Türkler bunu hak etti” diye açıklamıştı. “Kürt liderliği” sözü aslında artık kullanılabilir olmaktan çıkmıştır, çünkü böyle belirli bir nokta yoktur; odaklar arasındaki mesafelenmenin de kıyasıya bir rekabete evrildiği anlaşılmaktadır.

Daha önce Mehmet Kuzulugil’in saptadığı gibi Ankara bombası HDP’den türetilmek istenen yeni sosyal-demokrasiyi, bu partinin “Türkiye partisi” olma yolundaki tüm uğraşları imha etmiştir. Kürt siyasetçilerinin girdiği taziye evinde 2015 yeni sosyal-demokrasisinin ruhuna fatiha okundu aslında. Orada Dolmabahçe mutabakının sözcüsü olarak Sırrı S. Önder – Eşme ruhu kavramının mucidi olarak Öcalan – demokrasi fatihi olarak Demirtaş üçgeni dağıtıldı. TAK burayı da bombalamıştır.

AKP politikalarının Kürt gençliğinin tepkisini çektiği, bombanın da böyle anlaşılması gerektiği yolundaki bir değerlendirme, Kandil’in Ankara’yla açık silahlı bir kavgaya girmesi demek olurdu. İçinde terör yolunun, karşılıklı kullanılabildiği, kirli bir kavga… Ben gelişmenin püf noktasının bu olduğunu zannetmiyorum. Çatışmanın başlayıp bittiği yer Kandil-Ankara veya PKK-AKP kavgası değil. Silahlı kavganın anlamını mutlak ve uç noktalara taşımak yanlış olur. Sonuna kadar savaş diye bir şey olsaydı, taraflardan biri tamamen imha olana dek barış da olmazdı. Hayır, silah politik bir araçtır. Kürt ulusal hareketinin bütün unsurları için, içinde bulunduğumuz dönem esasen uzlaşma ve sağcılaşma dönemidir. Bombayı patlatanlar da siyaseten uzlaşmacı olabilirler pekâlâ.

Hakiki bir özgürlük ve kurtuluş anlayışının, bu anlayışı hem kuracak, hem de bundan beslenecek bir solculuğun “ulusal hareket” çatısı altında önü tıkalıdır. Bu yazının birinci önemli saptaması bu olsun.

Uzlaşmacılık karşılaştırması yapmaya ben hiç kalkışmazdım… HDP’nin “hendek savaşında” halk kıyıma uğrarken bir yandan “Batı’nın duyarsızlığını” eleştirmesi, diğer yandan yer yer başkanlığı tartışmayı da kabul edip Anayasa komisyonuna girmesi kötü bir şakaya benzedi. Veya uzlaşmacılığın dip noktası.

Ama HDP merkezinin diğer Kürt odakları tarafından uzlaşmazlıkla eleştirilebildiği de biliniyor. Örneğin “seni başkan yaptırmayacağız” kimilerine göre Erdoğan’la başkanlık seçeneği dışında bir pazarlık önerisini veya bir başkasının başkan olması seçeneğini içerirken, başkalarına göre hayli radikal, sert, uzlaşmaz bir taktikti. AKP durum ikincisiymiş, HDP meydan okuyormuş gibi davransa da, ben birincinin gerçeğe çok daha yakın olduğunu düşünüyorum.

İşin özü şu ki, İslam kardeşliği fikriyatıyla, ulusal kurtuluş ve demokrasi adına şeriatçı yobazları ve Kürt egemenlerini de barındırmak, temsil etmek politikasıyla, uzlaşmaya değil, sadece teslimiyete varılır. 2003’te emperyalizmin Irak’a müdahalesinin Kürt halkını özgürleştirdiği düşünülmüş ve savunulmuştu Kürt ulusalcılığının bütün kesimleri tarafından. Bu tezden kopmayan, emperyalist güce şu veya bu ölçüde yaslanan herkes kategorik olarak uzlaşmacı ve sağcıdır. Şiddetli sloganlar, silah ve bombalar, birtakım solcuları içine almak… bunların hiçbiri durumu değiştirmez. Sınıf karakteri ve bağı, bir. Gericiliğe karşı konumlanış, iki. Ve üçüncüsü, emperyalizmle ilişki. Bunlar Kürt ulusalcı odaklarının tamamının ortak paydası. Üstelik bu ortak payda bir teori haline çoktan getirildi ve altına Abdullah Öcalan imza attı.

Hal böyleyse kıyasıya rekabetin konusu ne olabilir? Sınıf karakterinde, gerici ideolojide ve emperyalist bağlar konusunda aynı yerde duranların rekabeti ne anlama gelir?

Bu açıdan Kürt ulusalcı odakları arasında bir ayrışma ve tartışmanın izini boşuna aramayın, bulamazsınız. Bana sorarsanız, iç rekabetin uç biçimler alması, bir yenilgi sendromudur. Siyaset kritik bir kavşağa doğru yaklaştıkça ilgili taraflar bu kavşakta pozisyonlarını sübjektif çıkar ve korunma kaygılarıyla güçlendirmek zorundadırlar. Kürt siyasetinde bu refleks panik halinde ortalığa dökülmekte, düşünülmemiş adımlar atılmaktadır. İmza kampanyası bunun en bariz örneği. Vicdani bir dayanışma güdüsü son derece kötü örülerek hayata geçirildi ve yüzlerce vicdanlı aydın sahipsiz bırakıldı. Hendek savaşında kıyılanlarla dayanışma, bir o eksikmiş gibi akademiyi yeni bir tasfiye saldırısına karşı korunmasız hale getirdi.

Yenilgi sendromu olarak rekabetin şiddetlenmesinin arkasındaysa bir tuzak var. Öcalan’ın “çözüm politikası” Kürt siyasal odaklarını ayrıştırıcı, bu anlamda Kürt dünyasının içini bölücü niteliktedir. İmralı, Diyarbakır, Kandil… bunlar eşzamanlı olarak önemli hale gelemez, güçlenemezler. Biri diğerinin sırtına basarak ilerleyebilir yalnızca.

AKP bütün bunları çok iyi okudu ve her zaman olduğu gibi risk almaktan kaçınmadı. Önünde ya tek adam diktatörlüğü ya da (en hafifi) hapis seçenekleri bulunan bir iktidar partisinin risk alması çok normal.

Beni ise burada Kürt ulusalcılığının açmazı daha fazla ilgilendiriyor. Kürt siyaseti sınıf gerçeğinden, solculuktan, ülkemizin Marksist birikiminden, aydınlanmacılıktan, anti-emperyalizmden kaçma yoluna çoktan girmişti. Bu Türkiye işçi sınıfından kaçıştır.

Demek ki sınıfı bölerek kendi birliğini kurmak mümkün olmuyormuş. Bir etnik/ulusal birlik işçi sınıfını bölerek sağlanamıyormuş…