Kürtçe eğitim dili olabilir mi?

Aydınlık gazetesi kürtçenin eğitim dili olup olmayacağı sorusunun yanıtı konusunda bir çalışma başlatmış. Akademisyenlere, siyasetçi, dil bilimci ve tarihçilere bu konuda sesleniyor ve görüşlerini yazmalarını istiyor. İlk yanıt CHP milletvekili Nur Serter'den gelmiş. Benim görüşüm de Nur Serter'in görüşü yönünde. Ana dilde eğitim kürt ve türk halkları arasında bir kopuşa yol açabileceği gibi, kürtçenin eğitim dili olmasındaki lehçe farkları, buralarda eğitim gören çocukların batıda iş bulma konusunda dezavantajlı hale gelmesi gibi pek çok soruna yol açabilecektir. Kişisel görüşüm kürtçenin öğrenilmesine yönelik her türlü kolaylıkların devletçe sağlanması ama eğitimin türkçe olması yönünde.

Anadilde eğitim aldatmacası



‘Korsan okullar Anayasa’ya aykırıdır sistem dışıdır altyapısızdır, devlete bir baş kaldırıdır, fiili özerklik mesajıdır ancak hepsinden öte, çocukistismarıdır’

Anadilde eğitim, üniter yapı ile bir sorunu olmayan, bu ülkenin tüm olanaklarından yararlanmak, refah düzeyini yükseltmek, çocuklarının geleceğini güvenceye almak isteyen Kürt kökenli yurttaşlarımızın bir talebi olabilir mi?

Anadilde eğitim, Kürt yurttaşlarımız için bir ihtiyaç mıdır? Yoksa bölücü siyasi projenin bir aracı mıdır?

Bu sorulara verilecek yanıtlar, anadilde eğitim dayatmasının gerçek amacının ortaya konulması açısından büyük önem taşımaktadır.

Anadilde eğitim ile anadilin öğretilmesi konularını birbirinden ayırmak, değerlendirmeyi ona göre yapmak gerekmektedir.

Türkiye’de anadilin öğrenilmesi ile ilgili bir engellemenin bulunmadığı, bu konuda açılmış kurslarla ve okullara konulmuş bulunan seçmeli Kürtçe dersleri ile bu ihtiyacı karşılayacak alt yapının hazırlanmış olduğu ortadadır.

Resmi dili ve eğitim dili Türkçe olan ülkemizde, anadilde eğitim konusunda süregelen dayatmaların, halkın talebi ile değil, bölücü terör örgütü ve onun siyasi uzantılarının baskısı ile oluşmuş bir bölünme projesinin ilk ve en önemli basamağı olduğu açıktır.

Amaç; aynı vatan toprağı üzerinde birbirini anlamayan, birbirine yabancılaşmış, iletişimi kopmuş, ortak tarih bilincini yitirmiş, tasada ve kıvançta ayrıştırılmış iki ayrı ulus yaratmaktır.  

Amaç; önce ulusu, sonra vatanı bölmektir.

Amaç; binlerce yıllık kardeşliği yok etmek, emperyalizmin çıkarlarına boyun eğmektir.
Projenin kurbanları olarak, çocuklar seçilmiştir.

PKK terör örgütünün gençlerin ve çocukların kanı ile beslenme hevesi, “sözde barış sürecinde” onların yaşamlarını öldürmeden yok etmeye yönelmiş ve eğitim haklarına el konulmuştur.

Devlet okulları yakılmış, korsan okullar açılmış, çözüm sürecinin puslu havasında devlete meydan okunmuştur.

Korsan okullar, Anayasa’ya aykırıdır, sistem dışıdır, altyapısızdır, devlete bir baş kaldırıdır, fiili özerklik mesajıdır ancak hepsinden öte, çocuk istismarıdır.

Çocukları 12 yıllık zorunlu eğitimden, yüksek öğretim görme hakkından, meslek sahibi olarak geleceğini yapılandırma fırsatlarından yoksun bırakan, onları “bölge”ye hapsederek, yaşamlarını çalan acımasız bir saldırıdır.

Çocuk hakları savunucuları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ise suskundur.

HANGİ ANADİL SORUSUNUN YANITI

Anadilde eğitim yapılabilir mi?

Bu soruya cevap verebilmek için “hangi anadil?” sorusunu da sormak gerekmektedir.
Kurmançça mı? Zazaca mı? Soranca mı? Goranca mı?

Dil bilimcileri bunların Kürtçenin lehçeleri değil, Kürtlerin konuştuğu ayrı diller olduğunu ileri sürmektedirler.

Türkiye’de Kürtler Kurmançça ve Zazaca konuşmaktadır.
Kürtçe eğitim isteyenlerin bu konudaki tercihleri hangi dildir? Bu konuda ne bir tartışma ne de bir açıklama bulunmamaktadır. Çünkü sorun hangi dilde eğitim yapılması değildir. Sorun eğitim dilinin Türkçe olmamasıdır.

Bu dillerde bilimsel çalışmalar olmadığı bilinmektedir. Bilim dili olmayan bir dilde eğitim yapılamaz. Bilimsel terminolojinin üretilmediği bir dilde ancak dil öğretimi yapılır ve günlük konuşma dili öğretilir.

Kurmançça’nın eğitim dili olmadığının kanıtı, K. Irak’ta ki uygulamalarda ortaya çıkmıştır. Duhok’da Kurmançça eğitim ancak 7. sınıfa kadar yapılabilmiştir. Üniversitelerde ise eğitim dili olarak Arapça ve İngilizce kullanılmaktadır.

Bu açık gerçeklere karşın Kürtçe eğitim dayatmasını sürdürenlerin eğitimin niteliği, içeriği, çocukların geleceğine dönük bir kaygılarının olmadığı ortadadır. Onların için çocuklar sadece bölücü ideolojilerinin feda edilebilen piyonlarıdır.

ANADİLCİ BLOK VE YANDAŞLARI
Anadilde eğitim savunucuları kimlerdir? Anadilde eğitim dayatmacıları AB, ABD ve onların Türkiye’deki neo-liberal uzantıları ile PKK ve siyasi uzantılarıdır.

Savunucular, aslında amacın göstergesidir. Ancak savunucular, aynı zamanda bu konudaki riyakârlığın da aynasıdır.

Türkiye’ye anadilde eğitim dayatan AB ülkelerinin kirli, kanlı, sömürgeci tarihlerinden geride kalanlar bir yana, sömürgeleştirdikleri topraklarda yaşayanların anadillerinde eğitim görme haklarından hiç söz etmemeleri dikkat çekicidir.

“Afrika Kıtasındaki 53 Devletten sadece 7’sinin resmi dillerinin kendi ulusal dilleri olması”, diğerlerinde ise sömürgecilerin dillerinin resmi dil olması nasıl açıklanabilir?

380 dolaylarında anadilin kullanıldığı ABD’de resmi dilin ve eğitim dilinin İngilizce olmasına karşın Türkiye’ye yapılan dayatma ne anlama gelmektedir?

Balkan ülkeleri ve Yunanistan’daki Türk çocuklarının anadilde eğitim görme hakkına ses çıkarmayan uzantılar, Kürtçe eğitimde neden özgürlük savunucusu kesilmektedirler?
Bu soruların cevabı açıktır. Sorun anadilde eğitim değildir. Anadilde eğitim sadece bir aldatmaca, bölücü siyasi projeyi ve çözülme sürecini gizleyen bir örtüdür. Bu sürece sessiz kalmak, bu oyuna ortak olmaktır.

Tarih, elbet bir gün yeniden yazılacak, görmeyen, duymayan ve sessiz kalanları mahkûm edecektir.

Prof. Dr. Nur Serter

CHP İstanbul Milletvekili

Kürtçe eğitime karşı çıkmak vicdanla bağdaşmaz
Sıdkı Zilan



Her yıl okulların açılmasıyla tartışma konusu olan Anadilde eğitimi siyasetçi ve yazar Sıdkı Zilan’la konuştuk. İşte Zilan’ın sorularımıza verdiği yanıtlar:

- Bölgede konuşulan birincil dil Türkçe iken, Kürtçe eğitim nasıl yapılabilir?
Bir ülkede veya coğrafyada yaygın olarak konuşulan bir dilin varlığı, diğer dillerin öğretilmesine veya o dillerde eğitim verilmesine engel değildir. Niyet temiz olur ve adil bir bakış açısı olursa buna çare bulunabilir. Cumhuriyetin kuruluşunda Kuzey Kürdistan’da Türkçe konuşma oranı gayet düşüktü ve yaygın olarak buralarda Kurmanci, Zazaki, Arapça, Süryanice, tehcirden önce Ermenice konuşulurdu. Eğitim dili resmi okullarda Türkçe, Medreselerde Arapça ve Kürtçe idi.

Türkçenin bugünkü hakimiyeti doğal bir gelişimin ürünü değil, bir mezalimin, resmi zorbalığın ve Kemalist ideolojinin dayatması neticesindedir. Tek dilde eğitim zararlıdır. Bugün en azından iki, üç veya daha fazla dilde eğitim verilmelidir ki dünya ile rekabet edilebilsin. Kürdistan’da Kürtçe eğitim verilemeyeceğini ileri sürmek adaletle, hukukla, vicdanla bağdaşmaz.
KÜRTÇEYİ KÜÇÜMSEMEK
- Bölgedeki gençlerin çoğunluğu batıdaki üniversitelerde okuma hayali kurarken, Kürtçe eğitim veren bir okula gider mi?
Artuklu Üniversitesi’nin durumu gayet açıklayıcıdır. 10 kişilik öğrenci kontenjanı için yüzlerce, bazen de binlerce müracaat olmaktadır. Bu öğrenciler Kürtçenin iki lehçesini yanısıra, Türkçe ve başka bir dili de öğrenmektedirler. Bu konuda serbestlik olduktan sonra arz ve talep dengesi oluşur. Zorla öğrenci kaydı yapan olmadıktan sonra, talebe göre öğrenci kontenjanı artar veya azalır. Heyecana gerek yoktur, derim.

- Kurmançca veya Zazaca yazılmış, alfabe dışında ders kitapları var mı, örnekler?
Kürdistan’da zamanında yazılmış ve medreselerde okutulan yüzlerce ders kitabı vardır. Üçyüzyıl önce Ahmed’i Hani’nin Kurmanci konuşan Kürt çocuklar için yazdığı dil kitabı olduğunu bilelim. Artuklu Üniversitesi tarafından MEB için hazırlanan Kurmanci ve Zazaki ders kitapları içerik açısından gayet zengindir. Başkaca örnek kitaplar da vardır. Hakkari Üniversitesi hocaları tarafından hazırlanan matematik kitabı bile bulunmaktadır.
Lakin Cumhuriyet dönemi boyunca Kürtçenin yasaklı olması sorunuzu anlamsız kılıyor. Cezayir direnişinin önderlerinden Bin Bella, bir konferansta Fransızca konuşunca gülüşenler olmuş. O da, “haklısınız, önce bizi maymuna çevirdiniz, şimdi de bize gülüyorsunuz” demiş. Bu konuda Kürtçe veya Kürtleri küçümsemek haksızlıktır. Eleştirinin yasakçı zihniyete yönelmesi lazımdır.


EN AZ ÜÇ DİL
- Kurmançca veya Zaza dilleriyle eğitim yapacak orta öğretim kurumları ve üniversite kurmak mümkün mü?
Güney Kürdistan’da bugün Sorani lehçesinde eğitim yapılmaktadır. Arapça ve İngilizce de öğretilmektedir. Bizde de her şey mümkündür. Yüzyıl önce tek bir kelime Türkçe bilmeyen bu topluma Türkçe eğitim dayatılmış ve netice alınmışsa, kendi anadillerinde eğitimin olmayacağını ileri sürmek Faşist bir düşüncedir. Önemle belirtelim ki sadece Zazaki veya Kurmanci eğitimi veya Türkçe eğitimi zararlıdır. Kürdistan’da en az üç dilde eğitim yapılmalıdır ki dünyadaki uygulama da budur.

Bir dille eğitim yapabilmek için, o dilin bilim dili olması şart mıdır? Bilim dili olmadan eğitim dili olur mu? Bunun örneği var mı?
Avantajlı veya daha avantajlı dil olabilir. Yoksa bilim dili olan, olmayan ayırımı yanlıştır. Keza yaygın dil tabiri kullanılabilir. Latince, Arapça, bugün İngilizce’ye bilim dili deniliyor. Bu konuda Kürtçe ile Türkçe eşit potansiyele sahiptir. Lakin eşit fırsat verilmediği için Kürtçenin yetersiz olduğu kanaati Türklerde hakimdir.

Tüm diller Allah’ın Kelam sıfatının tecellisidir ve eşit değerdedir. İnsanların, dillerin, renklerin eşitliğini kabul etmeyen bir zihniyet sorunludur ve insanlığın başına beladır. Kemalist zihniyet de Faşist bir zihniyettir.

Aydınlık

Kürt ulusal hareketi, bu hareketin sempatizanları anadilde eğitimi çeşitli nedenlerle isteyebilir. Nur Serter'e göre bölücülük amacına dönük istekler de olabilir. Bütün bunlar kürt halkının anadilde eğitim hakkının gereksizliği anlamına gelmez. Kürt halkıyla gerçekten barış yapılacaksa ve iki toplum barış içinde yaşayacaksa anadilde eğitim konusu gündemde yerini almalıdır. Kürt halkının anadilde eğitim hakkına karşı çıkarak solcu olunamaz. Anadilde eğitimin önünde sorunlar varsa ve bu sorunların iki toplumu birbirinden daha da uzaklaştıracağı düşünülüyorsa bu yönde önlemler alınabilir. Haklı ya da haksız kaygıları öne sürüp anadilde eğitim konusuna karşı çıkmak bu saatten sonra gericiliktir.

Kürtçe eğitim niye yapılamasın ki ? Kürt lisanı ile pekala eğitim yapılabilir ! Anadilde eğitim talebi varsa, bu talebi karşılamak devletin vazifesidir. Toplumun aydın kesimleri, farklılıklarda, farklılıklara saygı duyarak birliğe ulaşabilmenin, farklılığın ayrılık yaratmaması için çözüm önerileri sunmalıdır.

Başta Doğu Perinçek olmak üzere, Aydınlık çevresi, Kürtçe hususunda Türk şovenliği yapmaktadır !

Anadilde eğitimi sosyalistler her zaman ilke olarak savunmalıdır.Kürt halkına da anadilde eğitim yapma imkanı tanınmalı,tepeden bakmacı şekilde sizin diliniz bilimsel değil yada lehçe farklarınız var gibi şeyler söylenmemeli,buna kürt halkı,kürt dilbilimcileri,bilimadamları kendileri karar vermelidir.Kendi incelemeleri sonucu kendileri belli bir lehçede karar kılıp veya belki bir sentez yaratıp o şekilde anadilde eğitimi gerçekleştirebilecekleri gibi belkide kendileri de türkçe eğitimi seçecekler veya kürtçe eğitimi uzun vadeye yayacaklardır ama karar kürt halkına bırakılmalıdır.
Sosyalistlerin yapması gereken anadilde eğitimi kabul ediyoruz diyerek hiçbir ulusal önyargıya sahip olmadıklarını göstermektir,ancak bu şekilde mevcut olan ulusal sorunu çözümleme yönünde adım atılıp,insanların sosyal sorunlarla,sınıfsal sorunlarla ilgilenmesi sağlanabilir.
Anadilde eğitimin kürt halkıyla türk halkı arasında veya türkiyenin batısıyla doğusu arasında da bir bölünme yaratacağı görüşüne katılmıyorum.İnsanların özgür bir şekilde anadilde eğitim alabildiği,anadilde kamusal hizmet alabildiği bir türkiye de hiçbir ulusal baskı olmadığı için birlik duygusu daha da güçlenecektir.Ayrıca anadilde eğitimin yapıldığı yerlerde türkçe de okulda seçmeli ders olarak öğretilirse doğuda eğitim alan bir çocuğun batıya gitme gibi bir sorunla karşılaşmayacağı açıktır.

Nur Serter hoca bu konuda akademik bir görüş bildirmekte ve Türkiye gerçeğini dile getirmektedir. Kürtçe eğitim talebi türk ve kürt halkları arasında geri dönüşü olmayan bir yoldur. Kürt kökenli çocuklara kürtçe anadilde eğitim vermeye başlamak kürt ve türk halklarını birbirini ayırmak demektir. Bu istek PKK tarafından ileri sürülmekte ve ayrılığın tohumları atılmak istenmektedir. Kürtçe eğitim, daha sonra lazca eğitim taleplerinin ve ülkemizde bulunan başka etnik kökenli yurttaşların taleplerinin de ortaya çıkmasına yol açacaktır. Böyle bir ortam ulus ve üniter devletin sonu demektir. Türkiye'nin daha kaotik bir ortama girmesi demektir.

Siyasi değerlendirmeler bir kenara bırakılacak olursa, yine Nur Serter hocanın söylediği gibi, hangi lehçeyle eğitim verilecektir. Örnek verilmiş, Irak'ta bile üniversiteye kadar kürtçe eğitim verilemiyor. Kürtçe özellikle bilim dili olması açısından yetersiz. Bunu ayrılıkçı kürtler de biliyor. Kürtçe eğitimdeki ısrarları yıllardır silah yoluyla yaratamadıkları ayrılığı, bu yolla yapmak istemelerindendir.

Kürtçe eğitim istemek kürt çocuğuna yapılmak istenen en büyük kötülüktür. Onun geleceğine bugünden ipotek koymaktır, geleceğini karartmak, Türkiye'de ikinci sınıf bir vatandaş olmasını istemektir. Ayrılıkçıların umurlarında değil kürtler. Onlar iki toplum arasında aşılmaz duvarlar ortaya çıksın da ne olursa olsun diye düşünüyorlar. Başka da bir amaçları yok.