Emek ve Yabancılaşmış Emek nedir?


İnsanların yaşamak ve gereksinimlerini karşılamak için gerçekleştirmek zorunda kaldıklları üretim etkinliğinde ortaya koydukları her türlü bedensel ve düşünsel çabanın adı emek olarak tanımlanır. Bu temelde emek genel, evrensel ve insani bir etkinliktir. İnsana özgü olanı anlatır. İnsan varlığına ait olanı anlatır. Emek bu anlamda insan ile doğa arasındaki alış verişi sağlayan bir süreçtir. K.Marks'ın tanımıyla "doğal maddeleri insan ihtiyaçlarını karşılar şekilde sahiplenmek amacıyla girişilen insan eylemidir. Emek süreci, insan ile doğa arasında madde alışverişini sağlamanın zorunlu koşuludur. Emek süreci, insanın varoluşuna doğanın dayattığı ebedi koşuldur. Bu nedenle de emek süreci, insanın varoluşunun bütün toplumsal aşamalarından bağımsızdır ya da daha doğrusu, bütün toplumsal aşamalarda ortaktır." Emeğin tüm toplumsal aşamalardaki zorunluluğu insanın ihtiyaçlarını sürdürmek ve yeniden ve yeniden üretmek için için doğayla didişmek zorunluluğunu da dayatır. Bu bağlamda emek, insanın yaşamını sürdürebilmek adına en zorunlu etkinliğidir.

Emeğin bu genel ve evrensel içeriğinden soyutlanmış bir şekilde, belli koşullara özgü bir kullanım biçimi daha vardır. Adına yabancılaşmış emek denilen bu kavram, üretenler ile üretimin maddi koşulları birliğinin inkar edildiği tarihsel kırılma hattı boyunca ortaya çıkar. Emek bu dönemde insani özelliğini yitirir ve adına mal, para,değer, meta,mülkiyet, sermaye, faiz, rant...gibi, adına ekonomi denilen farklı bir alanda, genel ve evrensel niteliğini yitiren bir ilişkiler bütününe dönüşür. Emeğin insani boyutunu yitirdiği bu ilişkiler bütününe de yabancılaşmış emek denir. Marksistler tarafından emeğin sapkın biçimi olarak nitelendirilen yabancılaşmış emek, burjuva ekonomistleri tarafından mutlak bir nitelik olarak değerlendirilip doğadan kaynaklanan bir zorunluluk olarak kabul edilir.