İnternette bir şeyler yazarken dikkat!
 


19 Şubat tarihli resmi gazetede yayınlandığı üzere, 5651 sayılı kanunda internet basınını, video sitelerini, sosyal paylaşım sitelerini(Facebook, Twitter, vb…) blogları, bağlayan, etkileyen yani internet kullanıcılarının fikir ve düşüncelerini özgürce dile getirmesini etkileyen bir çok değişiklik yapılmıştır

Berhan Soylu*

19 Şubat tarihli resmi gazetede yayınlandığı üzere, 5651 sayılı kanunda internet basınını, video sitelerini, sosyal paylaşım sitelerini(Facebook, Twitter, vb…) blogları, kullanıcılarının fikirlerini yazdıkları sözlükleri, kişisel web sitelerini, haber sitelerini yani içerik sağlayıcıları bağlayan, etkileyen yani internet kullanıcılarının fikir ve düşüncelerini özgürce dile getirmesini etkileyen bir çok değişiklik yapılmıştır.
Cumhurbaşkanı’nın da onaylamış olduğu bu değişiklikler sonrasında internet kullanıcılarının aklına aşağıdaki gibi bir çok soru geldi;
•Peki bu maddeler bizi nasıl etkileyecek?
•İstediğimiz “tweet”i yazabilecek miyiz?
•Fikirlerimizi internette tartışabilecek miyiz?
•Başkalarının da duymasını, izlemesini istediğimiz bir ses veya görüntü kaydını paylaşabilecek miyiz?
    Dahası, bu değişiklikler sonucunda alınabilecek cezalar, evlere yapılan polis baskınları ve gözaltılar gibi internet kullanıcılarının internet kullanımını etkileyecek endişeler gittikçe arttı.
5651 sayılı kanunun değişmeden önceki hali tüm dünyada tepki çekmiş, 2010 ve 2011 yıllarında iki büyük eyleme neden olmuştu. Türkiye tarihinde nadir görülmüş sayılarda insanlar tepkilerini sokağa dökülerek hep bir ağızdan dile getirmişti. Yeni yapılan değişiklik ise çok daha katı hükümler, kişilik ve özlük haklarına aykırı değişiklikler içermekte olup yaptırımları ise can yakar nitelikte.
Ne gibi yükümlülükler ve yaptırımlar getireceğini bazı maddeleri inceleyerek sıralamak gerekirse;
MADDE 87 – 5651 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) İçerik sağlayıcı, Başkanlığın bu Kanun ve diğer kanunlarla verilen görevlerinin ifası kapsamında; talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim eder ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri alır.”
Açıklama: 4. Madde’de belirtiltiği üzere içerik sağlayıcı yani internet kullanıcılarının ve internet habercilerinin bilgileri Başkanlığa teslim edildikten sonra Başkanlık kullanıcı hakkında . Bu                                         yüzden internet kullanıcısı,
MADDE 90 – 5651 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 6/A maddesi eklenmiştir.
“Erişim Sağlayıcıları Birliği
MADDE 6/A –
…(6) Bu Kanunun 8 inci maddesi kapsamı dışındaki erişimin engellenmesi kararları erişim sağlayıcılar tarafından yerine getirilir. Kararların uygulanması amacıyla gerekli her türlü donanım ve yazılım erişim sağlayıcıların kendileri tarafından sağlanır….
(9) Birliğin gelirleri, üyeleri tarafından ödenecek ücretlerden oluşur. Alınacak ücretler, Birliğin giderlerini karşılayacak miktarda belirlenir. Bir üyenin ödeyeceği ücret, üyelerin tamamının net satış tutarı toplamı içindeki o üyenin net satışı oranında belirlenir. Üyelerin ödeme dönemleri, yeni katılan üyelerin ne zamandan itibaren ödemeye başlayacağı ve ödemelere ilişkin diğer hususlar Birlik Tüzüğünde belirlenir. Süresinde ödenmeyen ücretler Birlikçe kanuni faizi ile birlikte tahsil edilir.
(10) Birliğe üye olmayan internet servis sağlayıcıları faaliyette bulunamaz.”
Açıklama: Yukarıdaki maddeler sonucunda ülkemize yapılacak olan teknoloji yatırımları etkilenecek, bilişim sektöründe büyük payı bulunan erişim sağlayıcıları arasında tekelleşme başlayacak ve sonuçta ülkemizin bilişim sektörü daha da kötüye gidecektir.
MADDE 93 – 5651 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi
MADDE 9 – (1) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir.
Açıklama: Yukarıdaki değişiklik sayesinde, bir kişi ile ilgili                               bir veya           bir internetten hemen kaldırılabilecek, halkın o               ’i görmesi engellenebilecek.
5651 sayılı kanunun değişmesi sonucunda oluşan engellemelerin, internet kullanıcıları üzerinde kötü sayılabilecek yan etkileri de bulunmakta. Önceki değişiklikler sonucunda “DNS değiştirme” gibi yöntemlere giden çoğu kullanıcı, artık bu yöntemle aşılamayacak yasaklamaları aşmak için farklı yöntemler kullanmaya çalışacaktır. Teknik anlamda derinleşen ve zorlaşan bu yöntemler kullanıcıları, internetin karanlık ve derin tarafına doğru daha da yaklaştıracaktır. Kullanılan özel servislerin güvenilirliği hiçbir zaman anlaşılamayacak olup, senaryoya daha çok kötü adam rolünde aktörler ekleyebilir.
 

Kamuda “Yeni Sansür Yasası” ismiyle anılan bu değişiklikler, internetin inandırıcılığını ve değerini yitirmesine sebep olabilir. Aynı zamanda –tıpkı geleneksel medyada olduğu gibi-             niteliği taşıyan ve kamunun leri görmesini sağlayacak içeriklerin yani               ’ların kısa zamanda, daha belirlenmemiş ve kolaylıkla değiştirilebilen yönetmeliklerle engellenmesinin önü açılacak. Basının yeni hali olan internet,             alma özgürlüğünün kısıtlanması ile beraber, sektörel ve insan hakları anlamında ülke olarak geride kalmamıza, bilişim trenini de kaçırmamıza sebep olabilir. Yasakları delme yöntemlerinden önce, bu yasaların demokrasiye, kişilik ve özlük haklarına, insan haklarına uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

*TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi

Editörden not: Bu yazıdaki karartmalar baskı hatası değildir. İnternet yasasıyla birlikte neyin sansürlenip sansürlenmediğini dahi göremeyeceğimizin temsilidir.
Editör : Deniz Sarı