İyi ki doğdun Nâzım Hikmet, iyi ki doğdun kavganın şairi!


"Ne hırsız, ne katil, ne çeteci
Sevdalınız komünisttir."

****

Bugün komünist şair Nâzım Hikmet'in 119. doğum günü.

15 Ocak 1902'de hayata gözlerini açtı Nâzım, 61 yıllık ömrüne her biri hafızamıza kazılı sayısız eser sığdırdı.

1933 yılında "gizli örgüt kurmak" suçundan daha sonra ise "orduyu ve donanmayı isyana teşvik" suçundan tutuklandı.

28 yıl 4 ay hapis cezasına mahkum edildi.

Genel Af Yasası'ndan yararlanan usta şair, 1950'de serbest kaldı.

Nâzım Hikmet, 25 Temmuz 1951'de Bakanlar Kurulu kararıyla Türkiye vatandaşlığından çıkarıldı.

Ona, 'vatan haini' dediler.

O ise şunları söyledi:

"vatan, kurtulmamaksa kokmuş karanlığımızdan,
ben vatan hainiyim.
Yazın üç sütun üstüne kapkara haykıran puntolarla:
Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ"

Nâzım, 3 Haziran 1963 günü Sovyetler Birliği'nde yaşamını yitirdi.

Kavganın şairi Nâzım Hikmet'i 119. doğum gününde saygı ve özlemle anıyoruz...

"Kardeşlerim
bakmayın sarı saçlı olduğuma
ben Asyalıyım
bakmayın mavi gözlü olduğuma
ben Afrikalıyım
ağaçlar kendi dibine gölge vermez benim orda
                                        sizin ordakiler gibi tıpkı
benim orda arslanın ağzındadır ekmek
                    ejderler yatar başında çeşmelerin
                    ve ölünür benim orda ellisine basılmadan
                                    sizin ordaki gibi tıpkı
bakmayın sarı saçlı olduğuma
ben Asyalıyım
bakmayın mavi gözlü olduğuma
ben Afrikalıyım
okuyup yazma bilmez yüzde sekseni benimkilerin
şiirler gezer ağızdan ağıza türküleşerek
şiirler bayraklaşabilir benim orda
                                sizin ordaki gibi
kardeşlerim
sıska öküzün yanına koşulup şiirlerimiz
                                                toprağı sürebilmeli
pirinç tarlalarında bataklığa girebilmeli
                                                dizlerine kadar
bütün soruları sorabilmeli
bütün ışıkları derebilmeli
yol başlarında durabilmeli
                    kilometre taşları gibi şiirlerimiz
yaklaşan düşmanı herkesten önce görebilmeli
cengelde tamtamlara vurabilmeli
ve yeryüzünde tek esir yurt tek esir insan
gökyüzünde atomlu tek bulut kalmayıncaya kadar
malı mülkü aklı fikri canı neyi varsa verebilmeli
                                        büyük hürriyete şiirlerimiz"

https://ilerihaber.org/icerik/iyi-ki-dogdun-nazim-hikmet-121866.html

Nâzım Hikmet 119 Yaşında (Anma Programı)...

NHKM'nin sözü ''Sevdalımız 120 yaşında.''
O'nun sözleriyle:

''Yapraklara dallara,
Yeşillere allara
Nice nice yıllara gülm
Nice nice nice yıllara''


****

Nazım 121 yaşında...

Büyük ustanın doğum günü bugün, gerçi gerçek doğum tarihi 20 Kasım 1901'dir. Ailesi 40 gün için bir yaş büyük gözükmesini istememiş ve kütüğe 15 Ocak 1902 tarihini yazdırmıştır. O gün bu gün Nazım hep aramızda.


Hayatının büyük bölümünü hapislerde ve yurt dışında zorunlu ikametle geçirmiş, 1951 yılında ayrılmak zorunda bırakıldığı ülkesine bir daha hiç dönememiştir. Ama işte ona bu ülkeyi yasak edenler çoktan öldü, e ise yaşıyor; dahası hep yaşayacak. Doğum günün kutlu olsun Nazım.Her doğum gününde birbirimize yolladığımız o güzelim dizelerini bugün sana yolluyoruz:

''Yapraklara dallara,
Yeşillere allara
Nice nice yıllara gülüm
Nice nice yıllara''

Nazım Hikmet Ran bir sosyalist olduğu ve bu haliyle hep bir ''vatan haini'' olarak görüldüğü için hapis yatmıştır. Korkmuşlardır Nazım'dan. Komünistleri nasıl ki bir tehlike olarak görmüşlerse bir komünist şairi çok daha tehlikeli görmüşledir. Nazım bu yüzden hapis yatmıştır; Nazım bu yüzden Menderes hükümeti tarafından vatan haini olarak damgalanmıştır ve Nazım hikmet bu yüzden vatandaşlıktan çıkarılmıştır.

Bulunabilinirse ve okunmamışsa A.Kadir'in yazdığı ''1938 Harp Okulu olayı ve Nazım Hikmet'' kitabı mutlaka okunmalı. O kitap, o kitapta anlatılanlar sadece Nazım'ın çilesi ile ilgili de değildir. Kitabın yazarı A.Kadir başta olmak üzere dönemin pek çok sosyalist aydını ömrünün en güzel yıllarını hapislikle, gözaltılarla ve sürekli polis takip ve baskısıyla geçirmişlerdir. Şöyle; A.Kadir otuzlu yıllarda Harb Okulu'nda öğrencidir ve birkaç arkadaşıyla birlikte edebiyata, şiire sevdalıdırlar. Nazım Hikmet'in birkaç şiiri ellerine geçtiğinde Türkçeyi bu kadar yalın, bu kadar düzgün kullanarak   insanlığın sorunlarını dizelere döken bu koca yürekli şaire hayran olmuşlar ve onunla tanışmak istemişlerdir. Özetle günün birinde Nazım'ın İstanbul'da olduğunu öğrenmişler ve ev adresini de bularak oralarda dolaşmaya başlamışlardır. Nazım ise hep olduğu gibi yine polis takibi altındadır. A.Kadir'in de aralarında olduğu öğrencilere Nazım çok yüz vermez. Onlarla görüşmesi, konuşması başına yine dertler açacağının farkındadır. Öyle de olur. Sınıflarında bulunan bir faşist öğrenci bu edebiyat tutkunu çocukları Nazım'ın yasaklı şiirlerini okuyorlar diye, yönetime şikayet eder. Haklarında soruşturma açılır ve Nazım da bu soruşturmaya dahil edilerek mahkemeye verilirler. Sonuçta Nazım Hikmet Harp Okulu öğrencilerini isyana teşvik ediyor gerekçesiyle hapis cezasına çarptırılır. A.Kadir ve arkadaşları ise Harp Okulu'ndan atılırlar.



Nazım tutuklanır. 1951 affına kadar da içerde kalır. Bu özgürlüğün en   büyük şairine özgürlük yasaklanır. 1951 affıyla dışarı çıktığında askere alınacağı söylentileri vardır. İçerde hastalanmıştır, kalp hastasıdır. Üstelik Sabahattin Ali'nin bir komployla öldürülmesi de Nazım için bir başka tehdittir. Akrabası Refik Erduran yurt dışına çıkmasını önerir. Önceleri istemez, çok sevdiği yurdundan ayrı kalmak düşüncesi bile zor gelir, ama sonra ikna edilir ve bir sabah boğaz'dan bir kayıkçı motoruyla Karadeniz2e açılır ve sanırım bir Sovyet( ya da Romanya) şilebiyle çok sevdiği ülkesini terk etmek zorunda kalır.

Nazım o çok sevdiği ülkesine bir daha geri dönemez. Önce vatan haini ilan edilir ve sonra yurttaşlıktan çıkarılır. Hep bir büyük özlemle geçer sonraki yılları, bir büyük sevdayla ve daha güzel bir dünya için mücadeleyle...

A.Kadir, o Harp Okulu öğrencisi büyür şair olur. Onun da hayatı hapislklerde geçer, sonrasında yoksulluk ve bitmek bilmeyen bir yaşam mücadelesiyle.

Nazım vatanına ve oğlu Memet'e özlemini Varna'dan Karadeniz'e dalarak dile getirirken A.Kadir içeride, ''Hani bir dışarıda olsam/ Hep yürürüm durmam/'' diyerek özgürlüğe olan özlemini sözcüklere döker. Sonra ''Ustaya Mektuplar'' başlığıyla Nazım göndermeli şiirler de yazar.

Komünistlerin dünyanın en güzel insanları olduğuna inanırım. Nazım bu güzelliğin doruk noktasıdır ve onun için de ölmemiştir, bugün 121 yaşındadır.

İyi ki doğdun Nazım.
İyi ki doğdun.

****

A.Kadir'in kitabını 80'li yıllarda okumuştum, belki daha da öncesinde... Anlatmaya çalıştıklarım o günkü okumamın zihnime yansımalarıdır. Acıklı bir öyküdür ki, özellikle o dönemleri yaşayan hemen hemen tüm sosyalist aydın ve sanatçılarımız benzer zulümlerle karşılaşmışlar ve benzer acılar ve özlemler yaşamak zorunda bırakılmışlardır. Ama işte sosyalistleri sosyalist yapanşey hep bir daha güzel dünya özlemi değil mi? Aşk için, sevda için yaşamışlardır...İnsanlığın geleceğinin çok daha güzel olacağını ve o dünyada yoksulluğun da yoksunluğun da olmayacağını bilirler. Biliyoruz; hayal değil, sadece Nazım gibi ustalar söylediği için de değil, insanlığın toplumsal tarihi böyle yazdığı için de biliyoruz. Bilim böyle söylüyor. Acı çekeriz, yoksulluğu da yoksunluğu da yaşarız ama aşk'ı bilir, sevdayı iliklerimize kadar hissederiz. Sosyalistleri var eden de ve daha güzel bir dünya için mücadeleye yönelten de hep bu aşktır, bu sevdadır. Bugün de böyle yarınlarda da hep böyle olacak. Ta ki, yeryüzünde aşk ve sevda tümüyle hakim olana dek...

İyi ki doğdun Nazım
İyi ki doğdun.




Yine senin dizelerinle:

Yapraklara dallara,
yeşillere, allara
nice nice yıllara gülüm
nice nice yıllara.