Cevap Tarihi: 16.01.2024- 23:21

---

Önemli bir başlık bu. Arada bir belki güncellenmesi de gerekiyor. Seçerek okumaya çalıştım, bir yerde şöyle bir cümle kurmuşum: ''...daha önceki başlıklarda komünist partiler için benzer yorumlar yaptığımda hemen her görüşün partide yer almasına ilişkin bir yorumda...''

''Her görüşün partide yer alması...''

Böyle bir şey olabilir mi? Örnekse liberal yani özel mülkiyete karşı olmayan biri partiye dahil edilebilir mi? Benzer bir konu, sosyalist kuruculuk döneminde (sosyalizmde) bir liberal parti kurulabilir mi? Önceki forumumuz yazıyazforum'da böyle bir başlığımız vardı. Hatırlıyorum, ''olabilir, olmalı'' diyen arkadaşlarımız vardı. Ben karşı çıkıyordum, sosyalizmde liberal partilerin   kurulmasını desteklenemez diyordum. Şimdi de bu konu, bir sosyalist-komünist partide liberal görüşlü bir arkadaşımız olabilir mi? azınlık olarak partide tutulabilir mi?

Evet, önemli bir konu.

Cevap Tarihi: 24.01.2024- 09:40

---

Evet bu ''önemli konu'' üzerinde bir şeyler söylenmeli sanırım. Siyasal devrimden sonraki kuruculuk döneminde (sosyalizm) sadece tek bir komünist partisi olması gerektiğine inanıyordum. Şimdi değişti mi bu düşüncem, pek emin olmamakla birlikte, evet. Devletin proletaryanın olduğu süreçte farklı sosyalist yorumların parti içinde yer alabilmesi ama farklı bir parti yapılanmasıyla olmaması gerektiği düşüncesi bana daha yakın gelmekle birlikte, bu konularda çok katı olmadığımı söyleyebilirim Parti-devlet iç içe girmeden geriye dönüşü hemen hemen olanaksız bir hale getiren önlemler alındıktan sonra burjuva demokrasisi biçimsel olarak da olsa işletilebilir diye düşünüyorum. Kesin de konuşmamak gerek, o günün koşullarında o günün devrimi neyi gerektiriyorsa onu yapabilecek esneklikte olabilmeli...

Ya bugün?
Devrim öncesi...
Ülkemizdeki sosyalist partilerimizin toplumsal alandaki durumunu da hesaba kattığımızda...

Önemli olan parti içinde her farklı yorumu bir ayrışmaya götürmeden ve ötekileştirmeden bir arada tutabilmenin yolunu bulmak. Önemli olan parti içi demokrasiyi kayıtsız koşulsuz bir hale getirebilmektir.   Çubuğu demokrasiden yana fazlasıyla bükmek eninde sonunda merkeziyetçiliği getirecektir. Ama merkeziyetçiliğin parti içi demokrasiyi en aza indirdiği, handiyse yok saydığı   bir anlayışın yönetiminde partinin yalnız kalmaktan kurtulamayacağı ve sekterliğin ve hatta Çulhaoğlu'nun tanımıyla ''orman yasalarının'' egemen hale geldiği bir yapıya dönüşebileceğini söylemek   kehanet olmayacaktır.

Cevap Tarihi: 27.01.2024- 07:30

---

Sosyalist partilerin demokratik merkeziyetçi işleyişinin ''katı'' bir şekilde uygulanmasının partiye katılım konusunda bir sorun oluşturacağını da görmek gerek. Çok da uzınak olmayan bir geçmişte TKP'nin semt evlerinden birinde otururken bir arkadaş gelmişti, konuşmalara pek de katılım göstermeden dinleyici pozisyonundaydı. Bir başka güm o genç arkadaşa aynı semt evinde bir daha rastlamıştım. Parti üyesi olmadığını söylemişlerdi. Bilmiyormuş gibi yapıp, fırsatını da bulup parti üyesi olup olmadığını sormuştum. ''Değilim'' yanıtını vermişti. Nedenini sorduğumda   şimdi tam da hatırlayamadığım kendince bir şeyler söylemişti. Söyledikleri partide üyelere ''dayatılan koşullar''a ilişkin şeyler değildi. Öyle olmadığını düşünmüştüm hep. Orada yanımda bulunanlara bu konuların partiye katılım konusunda frenleyici etkide bulunduğunu söylemiştim. Hafta sonları toplantılara katılmak, bildiri-gazete dağıtmak, şu kadar ödentide bulunmak vb. partiye aidiyet duygusu yaratabilmenin önüne geçiyor diye geçirirdim içimden. Feodal ilişkilerin kentli de olsak hepimizde güçlü olduğu ve bunu değiştirmenin, farklı ve radikal ilişkilere girmenin kişiye   en başta bir huzursuzluk ve bir çekingenlik yaratabileceği gerçeği, partinin yeterince ilgi görmemesinin de bir başka nedeni. Parti katılımı arttırabilmek için aidiyet duygusunu arttırabilecek bir yapıya da bürünmeli gibi geliyor bana. İlk temasın bu bağlamda çok önemli olduğunun da altını çizmek gerek. Partiye üye alımının bir şekilde gevşetilmesinin ve partinin ''militan'' dediğimiz   parti işlerinin o birimde yürütülecek çalışmalarının belli bir disiplin içinde yürüten üyelerinin oluşturulması daha sonraki çalışmalara bırakılmasının daha doğru bir yöntem olacağı ve partiyi daha çekici bir hale getirebileceği düşüncesindeyim. ( Önceki forumdan itibaren bu konuları çok yazıp çizmeye çalışmıştım. Kemal Okuyan da sanki duymuş ve kulak vermiş gibi bir ''parti dostları'' kavramını atmıştı ortaya. Şimdilerde o uygulama sürüyor mu, bilmiyorum.)

Demokratik merkeziyetçilik parti içinde farklı eğilimlerin bulunmasına kapı aralamalı. Her farklı eğilimin dışlanması ve partinin tekçi bir yapıya bürünmesinin parti işleyişi açısından yönetimlere ''kolaylık'' sağlayacağı ve yönetimlerin kalıcılığına yol açacağı açık ama partiyi geliştirir mi, geliştirmekte midir; hiç sanmıyorum. Partide farklı eğilimlerin olması, herhangi bir konunun çok radikal bir şekilde tartışılması ve mümkünse hemen her üyenin düşüncesine açıldıktan sonra karar aşamasına dönüşmesi partinin işleyişinde demokratik kanalların işlemesi ve açık olması anlamına gelecektir. Bu durum partiyi canlı bir organizma haline getireceği gibi buradan bir kaos çıkacağını da düşünmüyorum. Parti formu   sonuçta merkeziyetçi bir yapıdan oluşur, ve daha fazla demokrasi (bence) bu işleyişe çok daha fazla   zenginlik katacaktır. Hem sonra katı bir merkeziyetçiliğin hakim olduğu bir partide bu durum, üyelere zihinsel bir tembellik dayattığı da gerçek değil midir? Nasılsa yukarıda gerekli kararlar alınıp bize de duyuruluyor, kafa yormanın, düşünce oluşturmanın anlamı ne? Sorun üzerine sorun.

Troçki bu farklı eğilimlerin partide bulunması konusuna çok daha iyimser bakar. Farklı eğilimlerin partide bulunmasının ve tartışma süreçlerinin partiyi sekterlikten uzaklaştıracağını söylerken, Marksizmi sorgulayan unsurların bile partide tutulması gerektiğini savunur. Ama düşünce aşamasında her türlü farklılığı savunan   Troçki eylem anında ise disiplinin gerekliliğini ve alınan karara uyulması gerektiğini de savunacaktır. Benzer düşünce Metin Çulhaoğlu'nda da vardır.

Sonuçta 21.yüzyıl sosyalist partilerinin de ''çelik displinli'' bir parti olması gerektiğini savunan görüşlerin partiyi donuklaştıracağını ve partinin tek sesliliği savunan bir hizbin   egemenliği altına gireceğini söylemek çok da yanlış olmayacaktır. Sosyalist partilerimizin bir türlü bir çekim merkezi haline gelememesinin ve toplumsal alanda hemen hemen hiç olmamasının bir nedeni de bu durum olabilir mi?